جنگ داخلی در لیبی با شروع اعتراضات بهار عربی آغاز و با ورود شورای امنیت سازمان ملل و اعلام منطقه پرواز ممنوع و ورود نیروهای ناتو علیه مواضع دولت «معمذ قذافی» وارد فاز جدیدی شد.

این جنگ فراتر از پیش بینی های مورد انتظار طول کشیده است. همگان فکر می کردند با توجه به انزوای بین المللی لیبی و ناتوان بودن این کشور از نظر تسلیحات نظامی، به زودی در برابر سلاح های پیشرفته غرب از پا درخواهد آمد اما اینگونه نشد و سرهنگ قذافی و نیروهای وفادار به او سرسختی بسیار نشان دادند.

اما با این وجود شواهد نشان می دهد که قذافی و نیروهای او به آخر خط رسیده اند. از سویی انبارهای تسلیحاتی آنان رو به پایان است و با توجه به محاصره این کشور توسط ناتو امکان علنی خرید اسلحه از سایر کشورها برای لیبی امکان پذیر نیست و رژیم قذافی تنها با خرید اسلحه و مهمات قاچاق می تواند اندکی ذخایر تسلیحاتی خود را بهبود ببخشد اما به نظر نمی سد حجم این قاچاق به اندازه ای باشد که توان رویارویی بیشتر با نیروهای مخالف دولت که هر روزه از سوی نیروهای غربی با اسلحه و آموزش های نظامی مجهز می شوند و سازمان نیرومند پیمان آتلانتیک شمالی موسوم به ناتو را داشته باشد. شواهد نشان از سقوط دولت قذافی در چند روز آینده دارد.

رویترز عکس های جدیدی از جنگ در لیبی و آخرین تحولات صورت گرفته در این کشور منتشر کرده است که در پی می آید:

یکی از جت های جنگنده دولت لیبی توسط نیروهای ناتو در شهر بنغازی منهدم شد و خلبان آن در سمت چپ تصویر در حال پرش از جت دیده می شود. ناتو با دادن تسلیحات ضدهوایی به مخالفان نقش موثری در از کار انداختن نیروی هوایی لیبی داشته است.

---

برخی از انبارهای باقی مانده سلاح و تجهیزات نظامی دولت قذافی هر روزه به دست مخالفان وی می افتد و روز به روز پشتوانه تسلیحاتی دولت لیبی کمتر و بر ذخایر تسلیحاتی مخالفین افزوده می شود. عکس فوق پس از گرفتن یک انبار دولت لیبی به دست مخالفین را نشان می دهد، انباری که مملو از نارنجک ها و مین های ضد نفر بود.

---

همه مردم در شهرهایی مانند بنغازی علیه مواضع قذافی دست به اسلحه برده اند. در تصویر فوق زنی در حال تیراندازی به یکی از جنگنده های هوایی لیبی دیده می شود که این عمل نشان از نداشتن آموزش نظامی مخالفان است. ناتو به این نتیجه رسیده بود که بهترین راه برای سرنگونی قذافی آنهم زمانی که به دستور شورای امنیت حق پیاده کردن نیروی نظامی داخل خاک لیبی را ندارد، آموزش نظامی مخالفان و مسلح کردن آنان است.

---

نداشتن تجربه نظامی و عدم مهارت های نظامی و کار با سلاح های جنگی از سوی مخالفین دولت لیبی، آسیب پذیری زیادی برای مخالفین ایجاد کرده است و دولت لیبی از این پاشنه آشیل برای مقابله با آنان توان استفاده را برده است، مخالفانی که فقط اسلحه های پیشرفته در اختیار دارند اما قادر به استفاده از آنان نیستند.

---

مرگ یکی از تیراندازان مخالف دولت هنگام تیراندازی اشتباه به مواضع نیروهای وفادار به سرهنگ قذافی. برخی از کشتارها فقط به علت نداشتن آموزش های ابتدایی نظامی صورت گرفته است.

---

بازپس گیری شهر نفتی “راس لانوف” یکی از دشوارترین عملیات های نظامی مخالفان بود. این شهر مانند طرابلس به شدت از سوی نیروهای دولتی محافظت می شد و بسیاری از مخالفین در حمله به این شهر کشته شدند. فردی که در عکس دیده می شود در این درگیری دو برادرش را از دست داده است.

---

مخالفان هنگام حمله به شهر نفتی “راس لانوف” و باز پس گیری پالایشگاه های آنان دیده می شوند. دود ناشی از سقوط یک جت جنگی دولت لیبی که توسط مخالفین سرنگون شده است در عکس دیده می شود.

---

تیراندازی یکی از نیروهای شبه نظامی مخالف دولت با اسلحه کلاشینکف به جت جنگنده دولتی هنگام حمله به شهر نفت خیر “راس لانوف”.

---

میزان کشته ها در این جنگ از مرز 15 هزار نفر فراتر رفته است. نبود جبهه و خط مقدمی خاص برای جنگ و آموزش ندیدن نیروهای مخالف میزان کشته ها را افزایش چشمگیری داده است. در عکس فوق یکی از انبارهای نفتی لیبی توسط جت های ارتش به آتش کشیده شده است تا نفت و بنزین آن به دست مخالفین نیفتند.

---

یک مخالف شبه نظامی دولت از حمله غافلگیر کننده نیروهای دولتی در نزدیکی شهر “بن الجواوید” می گریزد. نیروهای قذافی اقدام به نصب مین های بی شمار در ورودی شهرها کرده اند و به نظر می رسد در دوران بعد از قذافی سالها زمان می برد تا همه این مین ها خنثی شوند.

اسب در زیر پایش، به عقابی می‌ماند که مماس با زمین پرواز می‌کند. آنقدر رعنا و رشید و بلند بالاست که اگر پا از رکاب، بیروت کشد، سرانگشتانش، خراش بر چهره زمین می‌اندازد.

وقتی که تو بر اسب سوار می‌شوی، ماه باید پیاده شود از استر آسمان.
چشمانی سیاه و درشت و کشیده دارد و ابروانی پر و پیوسته و گیسوانی چون شبق که از دو سو فرو ریخته و تاب برداشته و چهره درخشانش را چونان شب سیاه که ماه را به دامن بگیرد، در قالب گرفته است.
ماه اگر در روز طلوع کند، از جلای خودش می‌کاهد این چه ماهی است که رنگ از رخ روز می‌زداید و با ظهورش روشنایی روز را کمرنگ می‌کند!؟
چیزی به آب نمانده است برق آب در چشم‌های اسب و سوار می‌درخشد. هوای مرطوب در شامه تفتیده‌اش می‌پیچد و به او جان و توان تازه می‌بخشد. سوار دمی به عقب برمی‌گردد و کشته‌های خویش را مرور می‌کند.

همه این جنازه‌ها که اکنون در سایه سار نخل‌ها خفته‌اند، تا لحظاتی پیش ایستاده بوده‌اند و سدی شکست ناپذیر می‌نموده‌اند. فقط چهار هزار نفر، مامور نگهبانی از شریعه بوده‌اند با اسب و شمشیر و نیزه و تیر و کمان و خود و سپر و زره و عمود. فرمانده سپاه دشمن گفته است که اگر اینان به آب دست پیدا کنند و جان بگیرند، احدی از شما را زنده نمی‌گذارند.

باور دشمن بر این بوده است که نه از آب، که از حیات خویش نگهبانی می‌کند. اکنون همه آن چهار هزار، یا کشته اویند یا گریخته از هجوم خشم او. اما آنها که گریخته‌اند بازخواهند گشت. یاران خویش را به کمک خواهند خواست و بازخواهند گشت حتی پیاده‌ها بر این اسب‌های سرگشته و بی صاحب خواهند نشست و هجوم و محاصره را از سر خواهند گرفت.

اکنون این صدای نرم تلاقی پاهای اسب با زمین مرطوب. و اینک این صدای پای اسب و آب. و اینک این آب. این مشک خالی و آب. این سوار تشنه لب و آب.

اما کیست این سردار که از میان چهار هزار سوار نیزه‌دار عبور کرده است و خود را به آب رسانده است، بی آنکه آب در دلش تکان بخورد؟! این، عباس علی است، عباس، فرزند علی بن ابیطالب(ع).
«تو را برای همین روز می‌خواستم عباس! ناز بازوان تو! حالا بدان که چرا در ابتدای ورودت به این جهاد، بر دست‌ها و بازوان تو بوسه می‌زدم و سر انگشتانت را به آب دیده می‌شستم. باغبان اگر در آینه نهال، شاخسار سر به آسمان کشیده درخت را نبیند که باغبان نیست.»

در صفین، نوجوانی نقاب زده، ناگهان چون تیری از چله کمان جبهه دوست رها شد و خود را به عرصه نبرد رساند. جز علی، هیچکس، نه از جبهه دشمن و نه از اردوگاه دوست، نمی‌دانست که این نوجوان نقاب بر چهره کیست. آنان که از چشم، سن و سال را می‌سنجیدند، گفتند که بین دوازده تا چهارده سال. آنان که از هیکل و جثه، پی به سن و سال می‌بردند، گفتند که حدود هفده سال. آنان که از چستی و چابکی حرکات، حدود عمر را حدس می‌زدند، گفتند: قریب بیست سال.

آن نوجوان نقاب زده که همه را به اشتباه انداخته بود، چون جنگجویان کهنه کار، به دور میدان چرخ می‌خورد و مبارز می‌طلبید. چستی و چالاکی نوجوان، حکمی می کرد و شهامت و صلابتش، حکمی دیگر. چرخش تند و تیز شمشیر در دستهایش حکمی داشت و نگاه عمیق و نافذش حکمی دیگر.

و این بود که هیچکس از جبهه مخالف، پا پیش نمی‌گذاشت. معاویه به ابوشعثا گفت: برو و کار این سوار را بساز.

ابوشعثا گفت: اهل شام مرا حریف هزار سوار می‌دانند، دون شان من است جنگ تن به تن با این یکه سوار. اما یکی از پسران هفتگانه‌ام را می‌فرستم تا سرش را برایت بیاورد. جوان ابوشعثا در دم با شمشیر آن نوجوان به دو نیم شد و آه از نهاد ابوشعثا برخاست دومین فرزند را به خونخواهی اولی فرستاد. دومی نیز بی آنکه مجال جنگیدن پیدا کند، جنازه‌اش در کنار جنازه برادر قرار گرفت.
و جوان سوم و چهارم و پنجم …

در جبهه دوست، لحظه به لحظه غریو شگفتی و شادی اوج می‌گرفت و در جبهه دشمن، سکوت و حیرت و بهت و مصیبت لحظه به لحظه سنگین تر می‌شد. و وقتی ششمین و هفتمین جوان ابوشعثا هم به خاک و خون غلتیدند، از جبهه دشمن نیز، وای تحسین، ناخودآگاه به هوا برخاست.

و این آنچنان خشم و غیرت ابوشعثا را به جوش آورد که به معاویه گفت: تکه تکه اش می‌کنم و به اندازه داغ هفت جوان بر دل پدر این سوار، داغ هفت جوان بر دل پدر این سوار، داغ می‌نشانم.

و از جا کنده شد و با چشمانی خون گرفته و توانی صد چندان، خود را به عرصه نبرد رساند. دست سوار اما انگاره تازه، گرم شده بود چون شیری که روباه را به بازی می‌گیرد، ابوشعثا را لحظاتی به تلاطم و تکاپو واداشت و در لحظه و آنی که هیچکس نفهمید چه آنی، سر ابوشعثا را پیش پای اسبش انداخت و بدن خونینش را بر خاک نشاند.

وحشت بر چهره و سراپای دشمن نشست آنچنانکه هر چه نوجوان در میدان چرخ خورد و مبارز طلبید، هیچکس به میدان نیامد و آنچنانکه حتی هیچکس جرات جمع کردن جنازه‌های آل ابوشعثا را به خود راه نداد.
و نوجوان، فاتح و شکوهمند به قلب جبهه دوست بازگشت و آن زمان که علی، او را در آغوش گرفت و نقاب از چهره‌اش برداشت تا عرق از پیشانی اش بسترد و روی ماهش را ببوسد، تازه همه فهمیدند که این، عباس علی است، ماه بنی هاشم که هنوز پا به سال سیزده نگذاشته است و هنوز مو بر چهره‌اش نروییده است.

این عباس علی است. خسته، گرسنه، تشنه، داغدیده و مصیبت زده. داغ هایی که هر کدام به تنهایی برای از پا درآوردن مردی کافی است؛ داغ سه برادر، داغ یک فرزند، داغ چندین برادرزاده و خواهرزاده و داغ چند ده عزیز و همدل و همراه.
نه خستگی، نه تشنگی، نه گرسنگی، نه این همه داغ، هیچکدام تاب از کف عباس نربوده و توان عباس را نفرسوده، اما دیدن تشنگی حسین(ع) و بچه‌های حسین، طاقتش را سوزانده و او را راهی شریعه کرده است.

و اکنون این اوست و آبی که تا زانوان او و شکم اسب، بالا آمده. اکنون این اوست و آب و مشک خالی و بچه های حسین(ع). اکنون این اوست و لب‌هایی که از تشنگی ترک خورده. اکنون این اوست و تنی که از تشنگی ناتوان شده.
اکنون این اوست و جگری که از تشنگی تاول زده. اکنون این اوست و هجوم لشگر عقل از هزار سو که او را به نوشیدن آب ترغیب می‌کند: تو علمدار لشگر حسینی، باید استوار بمانی. تو محافظ بچه های حسینی، باید توان در بدن داشته باشی. تو تکیه گاه سپاه حسینی، نباید فرو بریزی.

وقتی به جرعه‌ای آب می‌توان توان هزارباره گرفت، چرا این توان را – نه از خودت که – از انجام رسالتت دریغ می‌کنی؟
تو یک عمر زیسته‌ای برای همین یک روز و اگر امروز نتوانی بجنگی و از محبوبت دفاع کنی، همه عمر را به باد داد‌ه‌ای…

بیست و پنج سال پیش بود، یا کمی بیشتر. علی(ع) در مسجد نشسته بود و گرد او یاران و دوستان و اصحاب، حلقه زده بودند. در این حال، پیرمردی بیابانی که محاسنی سپید و چهره‌ای آفتاب سوخته اما نمکین داشت به مسجد درآمد.
با لهجه‌ای شیرین به همه سلام کرد، حلقه جمع را شکافت، بر دست و روی علی بوسه زد و زانو به زانوی او نشست: «علی جان! خیلی دوستت دارم. دلیلش هم این است که این شمشیر عزیزم را آورده‌ام به تو هدیه کنم.»
علی خندید؛ ملیح و شیرین، آنچنانکه دندان‌های سپیدش نمایان شد.
«دلیل، دل توست عزیز دلم! اما این هدیه ارجمندت را به نشانه می‌پذیرم.»
پیرمرد عرب، خوشحال شد، دوباره دست و روی علی را بوسید و رفت.
فراوان داشت علی از این عاشقان بی‌نام و نشان. شمشیر را لحظاتی در دست چرخاند و نگاه داشت، انگار که منتظر خبری بود یا حادثه‌ای.
خبر، عباس(ع) بود که بلافاصله آمد. هفت یا هشت ساله اما زیبا، رعنا و بلند بالا، سلام و ادب کرد اما چشم از شمشیر برنداشت.
علی فرمود: عباس من! دوست داری این شمشیر را به تو هدیه کنم؟
عباس خندید. آرزوی دلش بود که بر زبان پدر جاری شده بود.
«بله، پدر جان! قربان دست و دلتان.»
علی فرمود: بیا جلو نور چشمم!
عباس پیش آمد. علی از جا بلند شد، شمشیر را با وسواسی لطف آمیز بر کمر او بست، او را در آغوش گرفت، بوسید و گریه کرد: «این به ودیعت برای کربلا.»

فضای اطراف شریعه ملتهب شده است صدای پا و شیهه اسب‌ها و صدای عبور سوارها از لابلای نخل‌ها، نشان از تجهیز و بازسازی سپاه دشمن دارد.

….

برگرفته از کتاب «سقای آب و ادب» نوشته سید مهدی شجاعی. انتشارات نیستان